Letni obóz warsztatowy to program rozwijania umiejętności społecznych młodzieży romskiej i wzmocnienia współpracy organizacji pozarządowych z krajów Grupy Wyszehradzkiej. W tygodniowym letnim obozie, który odbył się na przełomie lipca i sierpnia w Oświęcimiu, wzięło udział 20 chłopców i dziewcząt ze społeczności romskich z Polski, Czech i Słowacji. Program warsztatów rozwijania umiejętności społecznych, prelekcji poświęconych sytuacji Romów w państwach V4i działaniu organizacji pozarządowych, utworzony został przez organizacje: Fundacja Dom Kultury (Polska; lider projektu), Vzájemné soužití o.p.s. (Czechy) i ETP Slovakia (Słowacja). Obóz trwał będzie niecaly tydzień i zorganizowany został w Międzynarodowym Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu. W jego organizacji współpracowaliśmy również z Romskim Stowarzyszeniem Oświatowym “Harangos” z Krakowa. Bardzo ważnym elementem programu było zwiedzanie przez uczestników Miejsca Pamięci i Muzeum Auschwitz – Birkenau i obchody Dnia Pamięci Zagłady Sinti i Romów. Więcej dowiecie się z artykułu Agnieszki Caban, naszych Wywiadów, Artykułów i Fotorelacji poniżej.
Autorką fotograficznych galerii tematycznych jest Ada Szulc
Pierwsza edycja Summer Workshop Camp, czyli lato emocji!
Summer Wokshop Camp został zaprojektowany tak, aby młodzież z większości krajów wyszehradzkich miała okazję poznać część ważnej historii, która akurat w naszej części Europy odbiła znaczące piętno. W tym roku w ślad za tą historią podążali młodzi ludzie, uczestnicy i uczestniczki letnich warsztatów, które zorganizowała Fundacja Dom Kultury w partnerstwie z organizacjami: Vzájemné soužití o.p.s. z Czech oraz ETP Slovakia i współpracy ze Stowarzyszeniem Kulturalno-Oświatowym „Ros Harangos” z Krakowa. Młodzi Romowie i Romki z Polski, Czech i Słowacji spotkali/ły się w dniach 29 lipca – 4 sierpnia w Międzynarodowym Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu, by przez tydzień, nie tylko poznawać się nawzajem i integrować, ale również by zajrzeć wstecz, do 79 – letniej historii eksterminacji narodu romskiego podczas II wojny światowej.
Realizując tego typu projekty, zawsze pojawia się pytanie, w jaki sposób przekazać młodym ludziom wiedzę o tragicznej przeszłości, która dotyczyła poprzednich pokoleń, a nierzadko osób z ich rodziny? Jak opowiadać nastolatkom, o tym, że ich przodkowie byli skazani na całkowitą zagładę, tak aby nie traumatyzować ich po raz kolejny? W końcu w jak sposób upamiętnić pomordowanych, wysłuchać przemówień ocalałych, aby jednocześnie móc poznawać się lepiej, spędzać wolny czas na zabawie i integracji? Tematy te pomimo mijających już prawie ośmiu dekad po wojnie, cały czas pojawią się wśród osób zajmujących się edukacją historyczną dzieci i młodzieży. Przychodzą nowe pokolenia i zaraz na starcie otrzymują wiedzę, o przeszłości, która stanowi właściwie bagaż tragicznych doświadczeń. Bo jak mówić o przeszłości narodu, który przez nazistów został skazany na całkowitą zagładę wyłączenie za swoją przynależność etniczną? Dlatego też program letniego obozu został przygotowany z myślą o edukacji, refleksji, ale także o wspólnych zabawach edukacyjnych i integracyjnych, które pomogły lepiej zrozumieć trudną historię, ale też skupić uwagę na przyszłości. Tą przyszłość mogą tworzyć kolejne pokolenia młodych działaczy i działaczek społecznych, właśnie wchodzących w dorosłość.
W programie obozu ważnym punktem były zatem prezentacje działalności każdej
z organizacji i możliwości przyjrzenia się, w jaki sposób w sąsiednich krajach wspiera się społeczność romską, w tym głównie co organizuje się dla dzieci i młodzieży. Poznanie metod edukacyjnych, ciekawych rozwiązań z różnych krajów, tj. świetlice integracyjne, warsztaty, zajęcia kulturalne i sportowe, wspieranie dzieci i młodzieży w trudnej sytuacji rodzinnej, osób uchodźczych z Ukrainy, a także możliwość poznania działaczy i działaczek społecznych z różnych doświadczeniem, ich historii i osiągnięć
Z kolei w innych częściach warsztatów padało pytanie o tożsamość, zarówno indywidualną, jak i społeczną. Kim jestem? Jak mnie widzą inni? Co jest dla mnie ważne? Kim chce być? To prawdopodobnie pytania, które najczęściej padają w wieku nastoletnim, a my chcieliśmy odpowiedzieć na to pytanie wspólnie, razem z naszymi uczestnikami
i uczestniczkami, poznać ich sposób patrzenia na historię i teraźniejszość i przy okazji wesprzeć rozwój kompetencji społecznych. W tym pomocne były Agnieszka Caban i Iza Jaśkowiak, trenerki i wieloletnie działaczki społeczne.
Strategicznym punktem programu było natomiast przygotowanie do zwiedzania byłego obozu koncentracyjnego Auchwitz-Birkenau oraz uczestnictwo w wydarzeniach upamiętniających 79 rocznicę eksterminacji Romów i Sinti w dniu 2 sierpnia. Do tego wydarzenia przygotowała trenerka z Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży.
W przedostatnim dniu warsztatów znaleźliśmy się w Krakowie, po którym oprowadzali nas przewodnicy i przewodniczki, ale wybraliśmy się również do Nowej Huty, gdzie w Domu Utopii – Międzynarodowym Centrum Empatii odbyły się warsztaty malarskie dla młodzieży prowadzone przez jednego z najciekawszych artystów młodego pokolenia – Marcina Janusza. Natomiast na zakończenie naszego spotkania warsztaty muzyczne poprowadził Sinto Valentin, muzyk i kompozytor, a nieoficjalnie najlepszy wujek dla uczestników i uczestniczek obozu.
Wszystkie zajęcia były prowadzone przez doświadczony zespół: trenerek i trenerów, a także artystów, których wiedza i kompetencje pozwoliły na wydobycie ważnych refleksji, ale również na spędzenie czasu w bezpiecznej, niemal rodzinnej atmosferze. Tegoroczny Summer Wokshop Camp przyniósł wiele emocji, zarówno tych trudnych, które przynosiły smutek, ale również pozytywnych, w których radość przewijała się ze wzajemnym zaciekawieniem i pomysłami na przyszłość. Podzielimy się nimi w kolejnej odsłonie naszych wieści z Summer Workshop Camp!
Agnieszka Caban
Agnieszka Caban Kulturoznawczyni, doktorantka Uniwersytetu Warszawskiego w Szkole Doktorskiej Nauk o Kulturze i Religii, badaczka kultury mniejszości narodowych i etnicznych, specjalistka w zakresie wielokulturowości. Wykładowczyni i trenerka z zakresu komunikacji międzykulturowej, antydyskryminacji, self-advocacy i in. Działaczka społeczna i obrończyni praw człowieka. Prezeska Fundacji “Dom na Pograniczu”, członkini Rady Programowej Fundacji Dom Kultury.
Więcej informacji o Vzájemné soužití o.p.s.
Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki jest organizacją donatorów powołaną w 2000 roku przez rządy państw Grupy Wyszehradzkiej – Czech, Węgier, Polski i Słowacji. Żeby dowiedzieć się więcej o tej wspierającej Instytucji, obejrzyjcie krótki materiał wideo.
The project is co-financed by the Governments of Czechia, Hungary, Poland and Slovakia through Visegrad Grants from International Visegrad Fund. The mission of the fund is to advance ideas for sustainable regional cooperation in Central Europe.
