Autorem logotypu jest Andrzej Budek (Kotbury.pl). Artysta przekazał nam go nieodpłatnie.
“Akademie i więzienia” – to druga odsłona projektu, w którym chodzi o zaangażowanie artystycznych środowisk akademickich w pracę z osobami wykluczonymi społecznie i kulturalnie, przebywającymi w izolacji w więzieniu. W tym celu stworzyliśmy ciekawy program zajęć artystycznych i edukacji kulturalnej, które zorganizowaliśmy w różnych więzieniach w Polsce. Do prowadzenia zajęć w Areszcie Śledczym w Poznaniu zaprosiliśmy Justynę Żarczyńską (Muzeum Narodowe w Poznaniu) i Honzę Zamoyskiego (Schol of Form). Zajęcia w Areszcie Śledczym Warszawie – Grochowie, Służewcu i Białołęce poprowadziła dr Małgorzata Gurowska, Joanna Ruszczyk i dr Sebastian Krok z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a w Areszcie Śledczym i Oddziale Zewnętrznym we Wrocławiu dr Małgorzata Jabłońska i dr Piotr Szewczyk z Katedry Grafiki Uniwersytetu SWPS.
W programie odbyły się zajęcia edukacji kulturalnej i artystycznej, w tym działania twórcze prowadzone według autorskich koncepcji artystów. Przeprowadziliśmy je w 6 więzieniach dla przeszło 120 osób osadzonych, mężczyzn i kobiet. Dodatkowo, zajęciom towarzyszyły tzw. „wyjścia KO”, kulturalno – oświatowe dla grup kobiet i mężczyzn odbywających karę na półotworkach, czyli oddziałach półotwartych. Wzięli oni udział w zajęciach artystycznych i kulturalnych na wolności.
Wierzymy, że nawiązana dzięki projektowi współpraca akademii i więzień będzie kontynuowana po jego zakończeniu i przyczyni się do trwałych zmian w metodach twórczej readaptacji społecznej ludzi wykluczonych, posiadających często już na starcie mniejsze szanse niż większość z nas – ludzi z wolności.
Realizacja projektu: czerwiec – grudzień 2024 r.
Areszt Śledczy w Poznaniu, zajęcia Justyna Żarczyńskiej
Zajęcia prowadzone przez Justynę Żarczyńską z Muzeum Narodowego w Poznaniu poświęcone były autoportretowi w sztuce, prezentacji i autoprezentacji. Uczestnicy wysłuchali wykładu, obejrzeli prezentację multimedialną i w ramach warsztatów wykonali prace plastyczne pt. „Autoportret. Spojrzenie „w” i „na” siebie”.
Areszt Śledczy w Poznaniu, zajęcia Honzy Zamoyskiego
Honza Zamoyski, artysta, projektant i wydawca książek, kurator sztuki i wykładowca School of Form w Warszawie poprowadził warsztaty collage’u, poparte prelekcją na temat tej „najbardziej demokratycznej formy sztuki”, bo nie wymagającej od twórców specjalnych umiejętności.
Areszt Śledczy i Oddział Zamknięty we Wrocławiu, zajęcia Małgorzaty Jabłońskiej i Piotra Szewczyka
Warsztaty pt. „Stan skupienia” poprowadzili artyści dr Małgorzata Jabłońska i dr Piotr Szewczyk i nauczyciele akademiccy dr hab. Mariusz Wszołek, prof. SWPS oraz mgr Paulina Woźniak-Dębińska z Katedry Grafiki wrocławskiego Uniwersytetu SWPS.
Warsztaty składały się z dwóch spotkań. Wykorzystywały narzędzia z zakresu generowania pomysłów, tworzenie mapy myśli dla hasła: stany skupienia (od skojarzeń ogólnych do bardziej precyzyjnych), następnie kategoryzację skojarzeń i swobodne działania artystyczne nawiązujące do tematu warsztatów, z wykorzystaniem mat wodnych i pędzli do kaligrafii chińskiej.
Temat jest na tyle otwarty, że daje osobom uczestniczącym w warsztatowym spotkaniu wiele możliwości interpretacyjnych.
Areszt Śledczy w Warszawie – Białołęce, Warszawie – Grochowie i Warszawie – Służewcu, zajęcia Sebastiana Kroka
Sebastian Krok poprowadził warsztaty malarskie w trzech warszawskich więzieniach: na Grochowie dla pań, na Służewcu i Białołęce dla panów. Zajęcia rozpoczynał od czytania fragmentu prozy Wiesława Myśliwskiego („Pałac”):
Piękno, moi drodzy, musi boleć, aby było prawdziwe. Musi być niedoskonałe, ułomne, cierpiące, aby mogło być piękne. Musi kryć się w nim, że tak powiem, jakieś zawstydzenie sobą, niepewność siebie, może nawet bezradność, może lęk. Poznasz je zwłaszcza po tym, że ono jak gdyby się na twoją łaskę, na twoją wyrozumiałość, nawet na twoje przebaczenie, a więc “na twoje z nim przymierze.”
Lektura tekstu Myśliwskiego miała zainspirować uczestników do tworzenia prac malarskich. A tematem prac było oczywiście “Piękno”. W trakcie wydarzenia artysta opowiadał o technikach malarskich, ciekawostkach z historii sztuki, barwne anegdoty i historie związane ze światem sztuki.
Uczestnicy słuchając barwnych opowieści malowali obrazy.
Areszt Śledczy w Warszawie – Białołęce, Warszawie – Grochowie i Warszawie – Służewcu, zajęcia Małgorzaty Gurowskiej i Joanny Ruszczyk
Małgorzata Gurowska i Joanna Ruszczyk prowadziły zajęcia „Drzewo życia” w warszawskich więzieniach, dla pań i panów. Rozmawiały z uczestnikami i uczestniczkami o przyrodzie, o drzewach jako sprzymierzeńcach ludzi w czasie katastrofy klimatycznej, które pochłaniają dwutlenek węgla, produkują tlen, ochładzają powietrze; „o konkretnych drzewach, które lubimy, obserwujemy, może pamiętamy z dzieciństwa, ale też tych symbolicznych, wyobrażonych, wymarzonych”. Podczas warsztatów uczestnicy i uczestniczki „odkrywali” te drzewa w sobie, rysowali je i o nich opowiadali. A na zakończenie cyklu w każdym więzieniu zasadzili krzewy, którym będą się opiekować osadzeni.
Koordynatorką projektu była Małgorzata Brus.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
