Szkoła Młodych Romskich Liderów i Liderek – międzynarodowy projekt edukacyjny
Szkoła Młodych Romskich Liderów i Liderek to inicjatywa realizowana przez Fundację Dom Kultury we współpracy z ETP Slovensko. Projekt, finansowany w ramach programu Erasmus+ Działania Partycypacyjne Młodzieży, wspiera rozwój kompetencji liderskich i społecznych młodzieży romskiej z Polski i Słowacji. Uczestnicy biorą udział w trzech sesjach warsztatowych, odbywających się w Warszawie, Koszycach i Starej Lubovni oraz w Strasburgu.
Kształtowanie przyszłych liderów społecznych
Projekt „Szkoła Młodych Romskich Liderów i Liderek” ma na celu edukację oraz wzmacnianie roli młodych Romów i Romek w społeczeństwie. Program skupia się na rozwijaniu kompetencji liderskich, znajomości wartości unijnych oraz pielęgnowaniu tożsamości kulturowej. Podczas trzech sesji uczestnicy biorą udział w warsztatach prowadzonych przez ekspertów, spotkaniach z przedstawicielami instytucji publicznych oraz wizytach w miejscach istotnych dla historii i kultury Romów.
Każda z sesji ma odrębny program, dostosowany do lokalnego kontekstu i specyfiki regionu. Pierwsza odbyła się w styczniu 2025 roku w Warszawie, druga w marcu w Koszycach, a finałowa sesja odbędzie się w maju w Strasburgu, w Parlamencie Europejskim.
I Sesja – Warszawa, 14-17 stycznia 2025
Pierwsza sesja w Warszawie skoncentrowała się na zagadnieniach demokracji, wartości europejskich i rozwoju umiejętności liderskich. W programie znalazły się warsztaty prowadzone przez Jolantę Steciuk (Fundusz PAFPIO, Stowarzyszenie Młodych Dziennikarzy POLIS) oraz Karolinę Kwiatkowską (Centralna Rada Romów w Polsce, Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów). Młodzież odwiedziła Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie zapoznała się z funkcjonowaniem parlamentu.
Istotnym elementem sesji była także wizyta w miejscach pamięci w Duchowiźnie i Wieliszewie, połączona z prelekcją Andrzeja Grzymała-Kazłowskiego na temat Zagłady Romów. Kolejnym ważnym punktem programu były warsztaty umiejętności liderskich prowadzone przez Kumara Vishwanathana, znanego działacza społecznego.
Sesja zakończyła się wizytą w Centrum multimedialnym Europa Experience – Spotkania z Europą, gdzie uczestnicy zagrać w grę, by lepiej poznać i zrozumieć mechanizmy funkcjonowania Unii Europejskiej.
II Sesja – Koszyce, 2-5 marca 2025
Druga sesja odbyła się w Koszycach i Starej Lubovni na Słowacji. Główne tematy obejmowały zagadnienia związane z tożsamością romską, przywództwem oraz wyzwaniami, przed którymi stoi społeczność romska w Europie.
Uczestnicy odwiedzili Luník IX – największe osiedle romskie w Koszycach, gdzie odbyło się spotkanie z burmistrzem Lunika oraz oprowadzanie po lokalnej społeczności. Marcel Šaňa pełni funkcję burmistrza (starosty) dzielnicy Luník IX w Koszycach od 2014 roku. Jest pierwszym Romem, który objął to stanowisko. W programie II Sesji znalazły się również warsztaty z Anną Koptovą, aktywistką romską, dotyczące edukacji i przywództwa. Anna Koptová to znana działaczka romska, była posłanka Rady Narodowej Słowacji, zaangażowana w walkę o prawa Romów oraz rozwój edukacji i kultury romskiej. Przez lata aktywnie wspierała inicjatywy na rzecz integracji społeczności romskiej, promując ich prawa obywatelskie i dostęp do edukacji.
Młodzież miała także okazję obejrzeć wystawę dzieł Rudolfa Dzurki, artysty romskiego, w Východoslovenská Galéria, a następnie uczestniczyć w warsztatach artystycznych w Galerii Šopa. Uczestniczyła także w wyjątkowym widowisku muzycznym „Podmanivé rómske melódie”, które odbyło się w Teatrze Romathan – jedynej romskiej scenie teatralnej na Słowacji, słynącej z pielęgnowania i promowania kultury oraz tradycji romskich poprzez sztukę.
Zwieńczeniem sesji było spotkanie w Preszowie z Romanem Čonką, redaktorem naczelnym „Romano nevo ľil”, jednego z najważniejszych romskich czasopism na Słowacji, oraz zapoznanie się z działalnością Romskeho Edukačno-Kultúrneho Centra (Romski Ośrodek Edukacyjno-Kulturalny) i Štátnej vedeckej knižnice v Prešove (Państwowej Biblioteki Naukowej w Preszowie).
Kolejne kroki
Przed uczestnikami jeszcze trzecia, finałowa sesja projektu, która odbędzie się w maju w Strasburgu. Podczas wizyty w Parlamencie Europejskim młodzież będzie miała okazję poznać funkcjonowanie europejskich instytucji oraz zaprezentować wnioski z dotychczasowych sesji.
Projekt „Szkoła Młodych Romskich Liderów i Liderek” to nie tylko edukacja, ale także platforma do budowania społecznej aktywności młodych Romów i Romek, którzy w przyszłości staną się liderami swoich społeczności.
Sfinansowane ze środków UE. Wyrażone poglądy i opinie są jedynie opiniami autora lub autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy i opinie Unii Europejskiej, Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji lub Narodowej Agencji Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności. Unia Europejska ani podmioty udzielające dotacji nie ponoszą za nie odpowiedzialności.
