Podczas Summer Workshop Camp – obozu rozwijania umiejętności społecznych młodzieży romskiej z Czech, Słowacji, Węgier i Polski – było wiele możliwości do wspólnej zabawy, o czym w okresie wakacyjnym marzą osoby w każdym wieku. Jednak bardzo ważnym wątkiem wydarzenia były również poważne rozmowy, które pokazały, że nasi uczestnicy i uczestniczki bardzo na serio myślą nie tylko o swojej przyszłości, ale również o pracy aktywistycznej na rzecz własnych społeczności.
Debata, która odbyła się 7 sierpnia 2024 r. w Centrum Wielokulturowym w Warszawie pokazała, jak wiele przemyśleń na temat sytuacji społeczności romskich w Europie ma romska młodzież z Polski, Węgier, Czech, Słowacji i Ukrainy. Chociaż we wszystkich tych krajach sytuacja trochę się różni, to wiemy, że w wielu miejscach problemy romskich społeczności są bardzo podobne. W Ukrainie najważniejszą kwestią jest zapewnienie bezpieczeństwa, a także wsparcie osób uciekających przed wojną. W reszcie krajów poważnym problemem jest dyskryminacja Romów i Romek, nierówny dostęp do usług społecznych, tj. edukacja, opieka zdrowotna oraz problemy materialne, itp. Celem debaty było poruszenie kwestii społecznych, ale również wysłuchanie opinii uczestników i uczestniczek spotkania, osób, które pochodzą z romskich społeczności, na co dzień wśród nich żyją i funkcjonują, często też spotykają się z wymienionymi problemami.
Podczas spotkania wielokrotnie pojawiały się tematy związane z edukacją w krajach Grupy Wyszehradzkiej. Wspominano o nierównym traktowaniu dzieci i młodzieży romskiej w placówkach szkolnych, segregacji w szkołach, a także gettach ławkowych. Przykro było słyszeć również o innych formach dyskryminacji, które doświadczają osoby pochodzenia romskiego, już od najmłodszych lat. Przynależność do mniejszości romskiej sprawia, że w wielu miejscach na świecie osoby romskie doświadczają wykluczenia, które prowadzi do niechęci integracji z większościowymi społeczeństwami. Jednym ze sposobów radzenia sobie z tą kwestią jest poszukiwanie wsparcia w rodzinie, w której większość osób wskazała jako podstawową wartość w ich życiu. „Rodzina daje bezpieczeństwo, sprawia, że czujemy się chronieni” – to jedna z wypowiedzi uczestnika z Czech. „Dla mnie najważniejszą wartością jest rodzina, która mnie wspiera”, wspomniała Romka z Ukrainy, mieszkająca na co dzień w Polsce.
Równie ważne dla wielu uczestników i uczestniczek było wykształcenie i kwalifikacje, które chcą zdobyć. „Chcę się uczyć, by zdobyć dobry zawód”, „Chcę odnieść sukces zawodowy”, „Chcę pomagać w przyszłości romskiej społeczności, aby żyło im się lepiej”. To tylko niektóre z bardzo ważnych wypowiedzi naszych uczestników.
A co na tegorocznym Summer Workshop Camp podobało się najbardziej? Zdecydowanie większość osób podkreśliła jak dla nich ważna jest integracja i możliwość poznawanie kultur romskich z innych krajów, tradycji muzycznych, dialektów języka romani, ulubionych potraw. Jedna z uczestniczek stwierdziła, że dla niej ważne jest również to, że Summer Workshop Camp daje szansę na pokazanie, że romskie dziewczyny i kobiety mają ogromny wpływ na edukację i integracje romskich społeczności. Dzięki wsparciu finansowemu International Visegrad Fund w organizacji tegorocznego obozu przekonanie o sprawczości różnych osób i grup będzie coraz większe.
Agnieszka Caban
