Dwie wystawy – sztuka partycypacyjna w więzieniach
SZTUKA nie ocenia: kultura ma sens tylko wtedy, gdy obejmuje wszystkich.
Projekt Dwie wystawy, realizowany przez naszą Fundację Dom Kultury, zakłada pięć cykli zajęć edukacyjnych i warsztatów twórczych, które odbywają się równolegle w trzech warszawskich aresztach śledczych – na Grochowie, Białołęce i Służewcu. Uczestnikami są osoby odbywające karę pozbawienia wolności – kobiety i mężczyźni w różnym wieku, pochodzący z różnych części Polski, często wykluczeni społecznie i kulturowo już od wczesnych lat życia.
Uczestnictwo, które zmienia perspektywę
Zajęcia mają charakter partycypacyjny – to znaczy, że uczestnicy nie są jedynie odbiorcami treści, ale współtwórcami procesu twórczego. W części teoretycznej zdobywają wiedzę z zakresu historii sztuki i wybranych dziedzin twórczości. W części praktycznej – razem z zaproszonymi artystami – biorą udział w działaniach artystycznych, współtworzą koncepcję warsztatów i realizują oryginalne prace.
To pierwsze tak świadome wejście w świat kultury dla wielu z nich. Dla większości to także pierwsze doświadczenie bycia uznanym twórcą – nie tylko odbiorcą, ale także nadawcą kultury.
Artyści i artystki w roli towarzyszy i współautorów
Do współpracy zaprosiliśmy artystów i edukatorów, z którymi Fundacja współpracuje od lat: Małgorzatę Gurowską i Joannę Ruszczyk, duet Małgorzatę Jabłońską i Piotra Szewczyka, Waldemara Petryka oraz Kwiaciarnię Grafiki (Kwiatuchi). Artystka Renata Motyka podjęła się utworzenia publikacji poprojektowej, która będzie towarzyszyć wystawom. Ci twórcy i twórczynie są gotowi na spotkanie z drugim człowiekiem – bez uprzedzeń, z otwartością i uważnością. Ich obecność w przestrzeni więziennej jest zaproszeniem do równorzędnego dialogu – wpisuje się też w nurt odpowiedzialności artystów za społeczne konsekwencje twórczości.
Dwie wystawy – wspólna opowieść z dwóch światów
Zwieńczeniem projektu będą dwie identyczne wystawy:
🔸 pierwsza – dla osadzonych i zaproszonych gości – odbędzie się pod koniec listopada w Areszcie Śledczym na Białołęce,
🔸 druga – otwarta dla publiczności z zewnątrz – zostanie pokazana w grudniu w Galerii Studio (Studio Teatr Galeria).
Na wystawach zaprezentujemy artefakty powstałe podczas warsztatów oraz dokumentację foto i wideo.
Kultura jako narzędzie włączenia społecznego
Projekt Dwie wystawy jest próbą stworzenia realnej przestrzeni dla integracji społecznej i zmiany narracji wokół osób pozbawionych wolności. Chcemy, by mogły przemówić własnym głosem, bez pośredników i zaistnieć w sferze publicznej jako twórcy. W ten sposób zmniejszamy poziom ich stygmatyzacji, pokazując społeczeństwu osoby, które – mimo trudnych biografii – potrafią tworzyć, opowiadać, współdziałać.
Dzięki publikacji podsumowującej projekt, dostępnej online, efekty naszych działań będą mogły dotrzeć do szerokiej publiczności: edukatorów, kuratorów, twórców, młodzieży, dorosłych i seniorów zainteresowanych kulturą włączającą i sztuką zaangażowaną społecznie.
Tworzymy przestrzeń do spotkania
Dwie wystawy to opowieść o przekraczaniu granic – nie tylko fizycznych, ale przede wszystkim społecznych i symbolicznych. To zaproszenie do spotkania, w którym sztuka staje się mostem i w miejscu wyizolowanym – oknem na świat.
